1. Triển khai kỹ thuật mới

Chiều ngày 16 tháng 6 năm 2020, Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh đã triển khai mổ kết hợp xương đùi bằng nẹp khoá dưới màn tăng sáng cho cụ bà Phan Thị L. 93 tuổi, quê ở Tân Sơn, Đô Lương, Nghệ An.
Cụ L. tuổi cao, bị bệnh tâm phế mãn, rối loạn nhịp tim nhiều năm, bị tai nạn sinh hoạt, gãy kín liên mấu chuyển xương đùi cách 3 ngày. Gia đình đã đưa Cụ đi khám vài bệnh viện nhưng bị từ chối vì tuổi cao, lại lắm bệnh phức tạp.

Phim chụp cổ xương đùi bệnh nhân trước phẫu thuật: hình ảnh gãy xuyên mấu chuyển

Bs CK2 Hồ Văn Bình đang phẫu thuật

Bác sỹ vừa phẫu thuật, vừa xem hình ảnh xương trên màn hình C-ARM

bác sỹ vừa mổ, vừa xem thành quả của mình trên màn hình tăng sáng

Hình ảnh kết hợp xương gãy được xem online trên máy C-ARM của Nhật bản

Khi tiếp nhận điều trị cho Cụ các bác sỹ đã hội chẩn kỹ lưỡng, xác định là 1 ca bệnh khó vì tuổi cao sức yếu, mắc nhiều bệnh mãn tính. Nhưng nếu không mổ, người bệnh phải chịu đau đớn, sẽ tử vong vì biến chứng viêm phổi và thuyên tắc tĩnh mạch.
Sau khi cân nhắc tình trạng người bệnh và khả năng kỹ thuật, các thầy thuốc đã lựa chọn cách kết hợp xương đùi bằng nẹp khoá dưới màn tăng sáng và ca mổ đã thành công ngoài mong đợi.

2. Giới thiệu sơ bộ kỹ thuật

Bác sỹ chuyên khoa cấp II Hồ Văn Bình, trưởng kíp phẫu thuật cho biết: “Phẫu thuật kết hợp xương bằng kỹ thuật xuyên kim qua da dưới màn tăng sáng (C-arm) ra đời từ năm 1977, bởi tác giả Jean Paul Mestaizeau, người Pháp, đã mở ra cuộc cách mạng cho điều trị gãy xương. Ở Việt Nam, kỹ thuật này được áp dụng ở số ít bệnh viện tuyến Trung ương, tuyến tỉnh trong mấy năm trở lại đây”.

Kỹ thuật này có nhiều ưu điểm vượt trội so với cách mổ cũ:

– Ít tổn hại phần mềm xung quanh.
– Thời gian mổ ngắn.
– Bộc lộ chính xác vị trí ổ gãy.
– Giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.
– Giảm số ngày nằm viện.
– Giảm đau sau mổ.
– Giúp phục hồi chức năng sớm, bệnh nhân sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
– Có tính thẩm mỹ cao, bệnh nhân không cần bó bột.
– Giảm thiểu biến chứng.
Đây là kỹ thuật lý tưởng cho những ca bệnh khó, nhiều bệnh kết hợp như cụ Phan Thị L. nói trên.

3. Qúa trình điều trị

• Bước 1: Bệnh nhân nhập viện. chỉ định chụp X-quang và chụp CT hoặc Chụp cộng hưởng từ nếu cần thiết cho chẩn đoán.
• Bước 2: Đánh giá thuyên tắc mạch và nguy cơ chảy máu
• Bước 3: Phẫu thuật kết hợp xương trên màn hình tăng sáng
• Bước 4: Chăm sóc vết mổ, tập phục hồi chức năng, chụp phim X-quang kiểm tra trước khi xuất viện.

4. Triển vọng mới

Ở những cơ sở không có máy C-ARM này, các bác sỹ muốn kết hợp xương, phải rạch da thịt thật rộng để nhìn cho rõ xương gãy, hoặc nắn chỉnh “mù”, nên tổn thương nhiều phần mềm hoặc mất nhiều thời gian, gây nhiều tai biến.

Ưu điểm tuyệt vời của màn hình tăng sáng, là cho phép bác sỹ như có mắt thần nhìn xuyên thấu xương thịt bệnh nhân, vừa phẫu thuật, vừa xem được hình ảnh xương gãy trực tiếp trên màn hình, nên có thể điều chỉnh xương gãy về trạng thái lý tưởng. Và vì vậy, các bác sỹ không mất công làm đi sửa lại.

Cụ bà Phan Thị L. chỉ mất 50 phút cho ca mổ, không phải gây mê nên ít ảnh hưởng đến chức năng tim phổi. Sau mổ 15 phút đã có thể nói chuyện bình thường với con cháu.
Sau 8 giờ, Cụ có thể ngồi dậy và ăn uống như thường. Điều này rất quan trọng với Cụ, tránh biến chứng thuyên tắc mạch máu và viêm phổi nếu phải nằm lâu.

Cụ bà Phan thị L. 93 tuổi sau mổ 15 phút.

Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh hiện có 2 máy C-Arm thế hệ mới của hãng Shimadu, Nhật Bản. Với đội ngũ bác sỹ chuyên khoa sâu về ngoại khoa chấn thương, với chính sách hợp tác với các bệnh viện ở Trung ương và trong tỉnh, đảm bảo triển khai hầu hết các phẫu thuật kết hợp xương gãy cho người bệnh, với những ưu việt nói trên ngay tại Nghệ An mình.

ThS.Bs: Nguyễn Đình Tạo – Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện ĐHYK Vinh