Tin tức: Tối qua, các thầy thuốc Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh đã phẫu thuật thành công cho 1 ca bệnh khó. Bệnh nhân là anh Lê Văn Ch. 50 tuổi, thường trú tại phường Hà Huy Tập, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An.

Anh Ch bị suy thận mãn tính nhiều năm, chạy thận nhân tạo tại 1 bệnh viện khác trên địa bàn. Anh bị đau bụng nặng 2 ngày mà bệnh viện trước không phát hiện ra, nên gia đình đã quyết định chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh. Tại đây, các bác sỹ phát hiện anh Ch. bị viêm phúc mạc toàn thể muộn và chuyển mổ cấp cứu.

Viêm phúc mạc là gì?

Phúc mạc là một màng mỏng như lụa trải bên trong thành bụng và phủ các cơ quan trong ổ bụng. Viêm phúc mạc là sự hiện diện của vi trùng trong ổ phúc mạc, tạo thành dịch mủ trong ổ bụng, có thể là hậu quả của bất kỳ sự vỡ (hay thủng) hoặc có thể là biến chứng của tình trạng bệnh lý nhiễm trùng nặng từ các nội tạng liên quan.

Viêm phúc mạc là 1 tình trạng nguy kịch, đòi hỏi can thiệp ngay lập tức để chống nhiễm trùng và để điều trị căn nguyên gây ra tình trạng viêm phúc mạc.

Phương pháp điều trị viêm phúc mạc là phải phẫu thuật giải quyết nguyên nhân, song song với dùng kháng sinh đặc hiệu liều cao. Nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, viêm phúc mạc sẽ dẫn đến sự nhiễm trùng toàn thân và sốc, đe dọa tính mạng người bệnh.

Anh Ch. nói trên bị suy thận mãn, sức đề kháng toàn thân suy giảm, nên dễ bị nhiễm trùng và triệu chứng viêm phúc mạc của anh không rầm rộ như người bình thường. Nếu bác sỹ khám không có kinh nghiệm về bệnh này, rất dễ bỏ sót bệnh.

Nguyên nhân viêm phúc mạc

Sự nhiễm trùng của phúc mạc có thể do nhiều nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp là do thủng dạ dày hoặc ruột. Viêm phúc mạc cũng có thể tự phát, không do thủng tạng trong bụng, gọi là viêm phúc mạc nguyên phát, do vi trùng xâm nhập phúc mạc qua đường máu.

Các nguyên nhân thủng tạng rỗng

• Ruột thừa vỡ;
• Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng;
• Thủng đại tràng do dị vật, do ung thư hay viêm loét.
• Hoại tử túi thừa đại tràng.
• Tổn thương hay vết thương vào ruột.
• Tai biến của can thiệp y tế, như thủng do nội soi, thủng do chọc dò,…

Vì sao viêm phúc mạc lại nguy hiểm?

Viêm phúc mạc là một bệnh lý rất nặng trong ngoại khoa, nếu không xử trí kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 60 – 70%. Bởi vì, viêm phúc mạc cấp là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm khuẩn trong ổ bụng, trong khi đó có nhiều loại vi khuẩn, độc tính của chúng rất cao, trong khi đó diện tích của phúc mạc (màng bụng) rất rộng nên khả năng hấp thu chất độc từ các tạng rỗng (dạ dày, ruột,…) tràn vào, độc tố (do vi khuẩn tiết ra) rất nhanh dễ dẫn đến sốc và nhiễm độc (sốc nhiễm trùng).

Bệnh nặng còn do sự dễ lây lan khắp ổ bụng bởi nhu động ruột (ruột co bóp đẩy các chất bẩn đi vào ổ bụng). Vì vậy, khi nghi bị mắc viêm phúc mạc cần chẩn đoán sớm xử trí đúng, kịp thời nhằm hạn chế tử vong đến mức tối đa.

Yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ viêm phúc mạc

– Lọc màng bụng. Viêm phúc mạc thường gặp phổ biến ở những người đang thực hiện liệu pháp lọc màng bụng.

– Bệnh lý khác. Các bệnh lý sau có thể tăng nguy cơ viêm phúc mạc: Xơ gan, suy thận mãn, sỏi đường mật, viêm ruột thừa, loét dạ dày, viêm túi thừa ruột và viêm tụy mãn.

Biến chứng

Nếu không điều trị kịp thời, viêm phúc mạc có thể gây nhiễm trùng huyết (sepsis). Sepsis diễn biến rất nhanh, đe dọa tính mạng bằng bệnh cảnh shock và suy cơ quan.

Viêm phúc mạc là một bệnh lý ngoại khoa rất nặng, tỷ lệ tử vong cao. Vì viêm phúc mạc là quá trình cuối của nhiễm khuẩn trong ổ bụng, do đó khi có các biểu hiện bất thường cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị sớm nhất.

Trở lại trường hợp của anh Ch. nói trên. Do bệnh nhân bị suy thận mãn nhiều năm, sức đề kháng suy giảm, nên dễ nhiễm trùng cơ hội và triệu chứng không điển hình nên bệnh được phát hiện muộn.

Anh bị 2 ngày mới vào viện nên đã có dấu hiệu nguy kịch, gây mê cái là tụt huyết áp làm kíp mổ phải vất vả hồi sức. Trong mổ hút ra gần 1 lít mủ thối. Rồi qua nội soi, phẫu thuật viên phải lần từng quai ruột tìm lỗ thủng, rồi cắt ruột thừa, rồi lau rửa kỹ càng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân tỉnh táo. Bệnh nhân chia sẻ rằng: “May mà em trốn qua đây kịp. Chứ ở bên đó, em chết chắc”. Những chia sẻ của bệnh nhân là động lực để đội ngũ y bác sỹ, điều dưỡng, kỹ thuật viên,…và cả ekip mổ của Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh nỗ lực hơn nữa nâng cao trình độ, chuyên môn để chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Chúc mừng anh đã trốn qua được khe cửa hẹp của tử thần!

Bài viết bởi Thạc sỹ, Bác sỹ Nguyễn Đình Tạo – Khoa Ngoại Tổng hợp

Hình ảnh phẫu thuật viêm phúc mạc cho bệnh nhân