Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Trường Đại học Y Khoa Vinh thực hiện thường quy các phẫu thuật mũi xoang trong đó có rất nhiều các trường hợp VIÊM XOANG DO NẤM
Viêm xoang do nấm là tình trạng viêm niêm mạc xoang hàm do tác nhân là nấm.
- Bao gồm có nấm không xâm nhập và nấm xâm nhập. Ở Việt Nam nấm gây bệnh chủ yếu là Aspergillus, Candida…
Về nguyên nhân thường gặp:Viêm xoang do nấm là 1 phản ứng của cơ thể vật chủ với kháng nguyên nấm
+ Do hít phải các bào tử nấm trong môi trường xung quanh, chúng sẽ bám vào hốc mũi xoang chờ cơ hội gây bệnh.
+ Có liên quan đến răng chiếm 1/3 trường hợp. Các sợi nấm phát triển trong chất hàn răng là oxit kẽm có trong eugenat đi qua đỉnh răng vào trong xoang. Thời gian từ lúc chăm sóc răng đến khi chẩn đoán viêm xoang do nấm từ vài tháng đến vài năm.
+ Các yếu tố thuận lợi gây bệnh viêm mũi xoang do nấm:
- Yếu tố tại chỗ: NN làm thông khí mũi xoang kém (có bệnh lý mũi xoang kéo dài, dị vật, lệch vẹo vách ngăn…)
- Điều kiện khí hậu, nghề nghiệp: khí hậu nóng và ẩm ướt , nghề nông…
- Yếu tố toàn thân: Bệnh suy giảm miễn dịch, tiểu đường, Điều trị thuốc làm mất cân bằng nấm-vi khuẩn tại chỗ ( sử dụng corticoid kéo dài, lạm dụng opioid-acetaminophen xịt mũi, cấy ghép tạng…)
Triệu chứng:
Cơ năng: thường biểu hiện 1 bên
– Đau nhức mặt 1 bên:
+ Nổi bật trong VX do nấm xâm lấn cấp tính.
+ Thường đau về sáng do ứ đọng dịch xuất tiết
+ Đau thành cơn, vị trí đau thường theo xoang bị viêm.
– Chảy mũi 1 bên: chảy mũi đặc bẩn, có mủ lẫn tổ chức bã đậu đôi khi lẫn máu
– Ngạt tắc mũi 1 bên: có thể từ xung huyết mũi đến ngạt tắc mũi hoàn toàn
– Giảm/ mất ngửi 1 bên.
* Thực thể
– Khi ấn ngón tay vào mặt trước các xoang gây đau nhức
– Khám soi mũi:
+ Niêm mạc mũi xung huyết, cuốn mũi nề, còn co hồi tốt với thuốc co mạch
+ Niêm mạc khe giữa thoái hóa, polyp khe giữa, mủ chảy đặc trắng như sữa
+ Đôi khi thấy khối nấm bẩn (màu xanh đen/ vàng đen..) như đất sét ở khe giữa
+ Bất thường giải phẫu.
Cận lâm sàng
* Chẩn đoán vi nấm
– Soi trực tiếp/nhuôm Eosin: cho kết quả nhanh, thấy sợi nấm/ bào tử nấm nảy chồi.
– Nuôi cấy tổ chức nghi nấm và làm nấm đồ: Có khóm nấm thuần nhất mọc -> xác định chủng nấm gây bệnh.
– GPB: sợi, bào tử trong bệnh phẩm – tính chất xâm lấn.
– Khác:PCR, Phản ứng huyết thanh.
Chẩn đoán hình ảnh
– XQ thông thường: có thể thấy hình ảnh mờ xoang 1 bên với những ổ lắng đọng calci
– CT: điển hình sẽ thấy “tăng tỷ trọng ở giữa đám mờ”, ổ calci hóa, đôi khi có hình ảnh khối giả u/ hình ảnh hủy xương ở các thành xoang / vách xương dày lên.
Điều trị
– Phương pháp điều trị tùy thuộc và các thể lâm sáng khác nhau
– Kết hợp điều trị nội ngoại khoa
– Ngoại khoa:
+ PT nội soi mũi xoang mở rộng rãi lỗ thông xoang hàm lấy hết nấm, bơm rửa sạch xoang, phục hồi chức năng dẫn lưu
+ Một số trường hợp kết hợp với đường ngoài
+ Giải quyết nguyên nhân điều trị răng và các bất thường giải phẫu
– Nội khoa:
+ Thuốc co mạch, giảm đau, giảm viêm, kháng sinh, giảm phù nề
+ Chăm sóc, bơm rửa mũi xoang sau PT
+ Thuốc chống nấm chỉ dùng khi có nấm xâm nhập
Viêm xoang do nấm là một bệnh viêm xoang mãn đặc biệt do vi nấm gây ra, trước đây việc điều trị bệnh này gặp nhiều khó khăn, điều trị thuốc không hiệu quả, phẫu thuật khó lấy sạch bệnh tích.
Qua nghiên cứu tại Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh chúng tôi đã áp dụng phương pháp điều trị triệt căn cho hàng trăm trường hợp, bệnh viêm xoang do nấm bệnh viện điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.
Bệnh viện trường Đại Học Y khoa Vinh với đội ngũ bác sỹ chuyên môn cao giàu kinh nghiệm, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại là địa chỉ tin cậy cho người dân, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh về các bệnh lý chuyên khoa Tai Mũi Họng
Bác Sỹ Trần Quốc Mạnh khoa Tai Mũi họng giới thiệu
